Anti-decubitus (anti doorligwonden) | Mercatum.be

Behandeling van decubitus - algemene principes

Een genezing van een decubitus ulcus kan maanden duren. Soms geneest die helemaal niet meer, dit is vaak bij oudere personen het geval.

Doorligwonden hebben een complexe oorzaak, ook een genezingsproces is een complex proces.

Daardoor zijn er niet altijd voor de hand liggende standaard therapeutische behandelingen.

Het is aan de genees-en verpleegkundige om te beoordelen en een behandeling te ontwikkelen  die zoveel mogelijk beantwoordt aan de specifieke aandoeningen en omstandigheden van de individuele patiënt.

Er moet een behandelschema worden opgesteld rekening houdend met de vele variabelen  en risicofactoren eigen aan de patiënt met een duidelijk stappenplan.

1. Inschatting van de situatie: de lokale toestand van de wond en  algemene status van de patiënt.
2. Volledige eliminatie van de druk op de beschadigde huid zodat de bloedtoevoer kan herstellen.
3. Vochtige behandeling van de wond met debriment en infectiecontrole.
4. Checken van voedingsstatus van de patiënt voor een optimale algemene conditie.
5. Pijnbestrijding op adequate wijze
6. Zorgvuldige documentatie voor kwaliteitscontrole

Inschatting van de decubitus ulcus en de status van de patiënt

De beoordeling gebeurt aan de hand van de locatie, fase, afmeting van de wond, alsook de pocketvorming, ondermijning, excudaat,…  ook de kleur is belangrijk. Het is aan te raden op regelmatige tijdstippen de kleur vast te leggen in het registratieformulier.
De afmeting en volume kan op een eenvoudige manier bepaald worden die weinig tijd en moeite vergt, nl de volumetrische meting.
Hierbij wordt de wond bedekt met folie en met behulp van een injectiespuit wordt de wond gevuld met een steriele vloeistof, vb een Ringer-oplossing.
Het aantal geïnjecteerde ml vloeistof komt overeen met het volume. Bovendien heeft de volumetrische meting nog een bijkomstig gunstig effect, nl een vorm van wondirrigatie.
Ook tijdens het genezingsproces dient te wond regelmatig volumetrisch gemeten te worden.

Beoordeling van de status van de patiënt

Deze beoordeling heeft betrekking op de evaluatie van de algemene conditie, mogelijke complicaties, voedingsstatus, pijncontrole en psychosociale situatie.

Een verbetering van de algemene conditie van de patiënt kan een grote invloed hebben op het genezingsproces van de wond.

Bij geriatrische patiënten is een verbetering van de algemene status helaas niet altijd haalbaar binnen korte tijd.

Behandeling van de decubitus ulcus

Causale therapie

Gedurende het volledige genezingsproces dient de druk te worden geëlimineerd teneinde bloed-en zuurstoftoevoer te herstellen.

De hulpmiddelen van Repose ( rolstoelkussen, hielbeschermers, oplegmatras,…) zorgen voor      een efficiënte drukverdeling.

Synthetische schapenvacht  (Botapad) vindt men in allerlei vormen, onderleggers, hielbeschermers, polsbinders,elleboogbeschermers.

Een Tempur zorgmatras, deze matras scoort zeer hoog in klinisch onderzoek naar decubituspreventie en comfort. 

Ook de Thuasne alterneerde matras is een zeer efficiënt hulpmiddel. 

Lokale ulcustherapie

Reinigen en behandelen met vochtighoudend  verband (Mepilex, Mepitel, Comfeel ulcus,Biatain,..) debrimenteren, infectiecontrole. Indien nodig plastische chirurgie.

Ondersteunende behandeling:de huid optimaal voeden, beschermen (Aldanex zalf, Comfeel Atrac-tain, Cutimed protect, Inotyol, Mitosyl, Linovera olie,…) optimale voeding (Nutricia Decubitan drinkvoeding) , pijncontrole met als doel een goede status van de patiënt.

Bij doorligwonden moet men steeds bedacht zijn op mogelijke complicaties zoals endocarditis, meningitis, septische artritis, abcesvorming, eventueel jodiumvergiftiging of allergie.

Voedingsstatus

Onderzoeken wijzen telkens aan dat er een verband bestaat tussen moeilijk genezende doorligwonden en slechte voeding, met name veelal  proteinetekort.

De behoefte aan voedingsstoffen van zieke ouderen met catabolisme bedraagt per kilogram lichaamsgewicht per dag (Seiler, 2001): 30 to 40 kcal, 1,5 g proteïne, 1,0 g vet, 10 mg vitamine C, 15 mg calcium, 0,5 mg zink, vitamine B 12 parenteraal toegediend (richtdosis 10 mg in totaal of 0,15 mg per kg lichaamsgewicht in een maand; interval: elke 3 dagen 1 mg intramusculair) en een hoge dosis van een multivitaminepreparaat. Als een normaal voedingspatroon onvoldoende of onmogelijk is, moet een volledig uitgebalanceerd vloeibaar dieet  (Nutrica Cubitan)  of parenteraal dieet worden overwogen. Ook moet de patiënt genoeg vocht krijgen.

Pijncontrole

Zelfs als Patiënten geen uiting geven aan hun pijn of er niet op reageren, betekent dit niet dat ze geen pijn hebben. Doorligwonden geven meestal chronische, diffuse pijn in het hele lichaam, waardoor elke verandering van houding pijnlijk wordt.

Pijnmanagement zou er moeten op gericht zijn de patiënt continu pijnvrij te houden en niet alleen ‘op verzoek’. Paracetamol is de eerste keus, indien onvoldoende controle gaat de arts over tot pijncontrole door narcotische analgetica.

De psychosociale situatie speelt daarin ook een groot belang, met name de mogelijkheid van de patiënt (en/of familieleden)  om de situatie goed te begrijpen en mee te werken aan een optimale therapietrouw. Financiële middelen, voorzieningen, beschikbaarheid van hulpverleners, etc..hebben  een grote invloed op een goeie therapietrouw.